ترقه و چهارشنبه سوری مثالی از یک رسم که باید حذف شود

تنها بدی چهارشنبه سوری سوختن دست و پا و انواع آلودگی صوتی نیست.

چهارشنبه سوری دو نوع است:

1- نوع سنتی : شامل پریدن از آتش

2-نوع جدید: شامل انفجار ترقه و وسایل انفجار

سالانه چقدر از پول مردم صرف سوختن و ترساندن یکدیگر و هیجان ناشی از آن می شود. مردم پول می دهند که بترسند. البته این پول دادن چیز عجیبی نیست . میلیاردها دلار پول سرانه ملی کشور ها سالانه صرف دروغ می شود. در حالت کمتر سیاسی ، برای مثال مردم پول می دهند بروند سینما تا یک دروغ جذاب را ببینند. البته همه می دانیم کسی برای دیدن واقعیت به سنما نمی رود مگر این که فیلمِ مستندی باشد رفتن سینما به خاطر داستانی که برای ما می گوید و یا تفریحی که برایمان دارد. انسان عاشق داستان هست . این داستان ها را به دیگران می گوید ، اصلا هم مهم نیست که این داستان واقعیت داشته یا نه. اتفاقا هر چه دروغ تر جذاب تر. می بینیم که خیلی هم منطقی نیست که من بگویم پول و وقت خود را صرفِ ترساندن خود و دیگران نکنید. انسان جهول و ظلوم است. اما تفاوتی اینجا بین سینما و چهارشنبه سوری وجود دارد. در سینما داستان سرایی برای گفتن یک حرف هست و حتی اگر حرفِ مهمی هم نباشد این داستان سرایی یک صنعت بزرگ و هنرمندانه را می چرخاند و یک ثروت آفرینی هنری است. اما چهارشنبه سوری اگر صنعتی را می چرخاند اولا صنعتی نیست که سالم باشد همچنان که مواد مخدر و سیگار هم صنعت بزرگی هستند. ثانیا هیچ فایده ی هنرمندانه یا غیر هنرمندانه ندارد . یعنی ترساندن و ترسیدن برای هدفِ مفیدتر دیگری استخدام نشده است. صرفا برای چند ساعت آدرنالین و ضربان قلب را بالا می بریم و بعد اگر بد شانسی نیاوریم و چشممان در نیاید و صورتمان نسوزد به خانه هایمان برمی گردیم.

در مورد نوع قدیم و سنتی:
گویند که سنتی اش این هست که آتشی بسوزانند و با سلامتی و شادی و بدون خطر انفجارات ترقه از روی آتش بپرند و طلب خیر برای خود و دیگران بکنند که روشی خوب و نیکو تر است.

حتی اگر این را بهتر از ترقه بازی بدانیم که هست ، باز هم مشکلی وجود دارد : آلودگی هوا و تخریب محیط زیست با سوزاند چوب درختان و کاغذ

نیاکان ما هم گویا مثل خودِ ما خیلی به فکر آلودگی هوا نبوده اند و ما از این جهت میراث دار خوبی بوده ایم. اما این بار لازم است با توجه به حجم بسیار زیادِ آلودگی در شهرها ریه هایمان را کمتر آلوده کنیم . البته عده ای پیدا می شوند که بگویند:

شبیه این جمله ممکن است قبلا هم به گوشتان خورده باشد وقتی یک سیگاری در پاسخ دلسوزی شما می گوید :

این استدلال باز هم جای دیگری خود را نشان می دهد:

وقتی به یک بیمار می گویی که این غذای مفیدی برای شما نیست و چربی یا قند آن برای سلامتی ات خوب نیست و او در پاسخ می گوید:

اگر بیش تر بررسی کنید شاید بتوانید مثال های بیش تری از این طرز تفکر را بیابید.

اگر فرصت شد بعد تر مفصل تر و دقیق تر دلیل های این نوع استدلال و مشکلاتش را خواهم گفت اما اجازه می خواهم چند نکته را علی الحساب بگویم:

1-همان قدمایی که چهارشنبه سوری را برایمان به ارث گذاشته اند این را نیز گفته اند: قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود.

2-یک بحثی وجود دارد به نام میکرواکشن که میگوید وقتی هدف بزرگی داری و می خواهی به آن برسی از اقدامات کوچکی که قابل اقدام به صورت سریع هستند شروع کن. همان که گفته اند طولانی ترین مسیرها با اولین گام ها آغاز می شود.این جا نگفته هدف شما خوب است یا بد. همان قدر که برنامه ریزی برای نیم ساعت قدم زدن قبل از صبحانه باعث سلامتی و شروع زندگی خوب و حفظِ سلامتی برای 20 سال بعد می شود ، همان قدر ( و حتی بیش تر ) هم نیم ساعت رفتن روزانه به کافه و کشیدن قلیان برای سلامتی مضر هست و پیام آور یک ریه ی خراب در 20 سال بعد (و حتی زودتر) هست. محمدرضا شعبانعلی یک سری نوشته با عنوان با متمم تا نوروز برای ایجاد تغییر و رسیدن به اهداف دارد که اگر می خواهید به جای آرزو کردن در لحظه تحویل سال برای یک سال بعد از همین الان قدمی رو به پیشرفت بردارید خواندنش برایتان مفید خواهد بود.

3-اثر پروانه ای : آیا بال‌زدن پروانه‌ای در برزیل می‌تواند باعث ایجاد تندباد در تکزاس شود؟

وقتی داریم مساله ای به این شکل را بررسی می کنیم باید یادمان باشد که مطمنا چند ساعت آلودگی هوا و صدمات احتمالی آتش سوزی حتما تا پایان عمرِ جهان از جو زمین خارج نخواهد شد. اثر سوزاندن چوب و کاغذ و انفجار ترقه اگر بیش تر از بال زدن یک پروانه در برزیل نباشد کمتر از آن هم نخواهد بود.